Estáis a punto de introduciros en un territorio mítico y desconocido, en un mundo de leyenda y misterio, en una época de cambios y descubrimientos para la humanidad. Un obispo, Mártir de Arzendján, un monstruo y las enigmáticas tierras de Dumbría forman parte de un relato que os hará recorrer estos lugares con cuidado y precaución.
Los días 18 y 19 de octubre se presentaba en el Albergue de Peregrinos de O Conco – Dumbría el TERRITORIO VÁKNER, un simposio sobre la leyenda del monstruo vákner coordinado por Antón Pombo, que traía a Dumbría a ponentes y referentes del Camino de Santiago, de la mitología y de la historia de Galicia.
“El Territorio Váker es un proyecto cultural, turístico y económico, una forma de recuperar el patrimonio inmaterial para dar vida al entorno. ” señaló José Manuel Pequeño, el Alcalde de Dumbría
En el acto de apertura intervinieron Xosé Regueira, vicepresidente de la Deputación da Coruña, la Comisaria del Ano Santo 2021, Cecilia Pereira y el periodista Pepe Formoso.
“Vákner pode ser un novo recurso para unha terra na que a lenda, a mitoloxía o misterio, a literatura e a cultura forman parte do seu poderoso atractivo. Supón tamén diversificar as potencialidades, en especial dos Camiños de Santiago, e, xunto con elementos xa coñecidos, como a extraordinaria paisaxe, a magnífica gastronomía, o rico patrimonio, ofrecer a posibilidade de se adentrar nunha historia de medo e misterio que pode ser moi atractivo para o turismo mais tamén para a veciñanza desta terra”, destacó Xosé Regueira en su intervención.
Fernando Alonso Romero, Aurora Lestón, Ignacio Iñarrea, Alfredo Eiras, Javier Castroviejo, Martiño Mercellas, Manuel Vilar, Francisco Singul, José Antonio de la Riera, el escultor Cándido Pazos, el músico Bieito Romero, de Luar na Lubre, y David García participaron en este encuentro internacional que pone el foco en una figura que puede suponer un atractivo aún mayor para una comarca en la que las leyendas, la tradición y el misterio forman parte de sus recursos para acercar visitantes.
El MONSTRUO
El Vákner es una bestia salvaje, con una presencia tan fugaz y enigmática como peligrosa y dañina, que moraba en los montes que separan la meseta del Xallas y la costa de Fisterra, que se interponen en el Camino xacobeo que de Santiago de Compostela conduce al fin del mundo de los antiguos.
El PROTAGONISTA
Nuestro peregrino, procedente de tan lejanas tierras, es el obispo Mártir de Arzendján, ciudad y diócesis de Armenia ubicada en la península de Anatolia –actual Turquía-, que emprendió su peregrinación desde el monasterio de Santo Ciriaco de Norkiegh, donde residía.
LA HISTORIA
Todo comienza el 29 de octubre del 1489, cuando el obispo Mártir inicia su peregrinaje por gran parte del mundo entonces conocido y que no concluirá hasta 1496. Su periplo lo llevará por Constantinopla, Venecia, Ancona, Roma, Constanza, Basilea, Fráncfort, Friburgo, Estrasburgo, Colonia, Había desnudado, Aquisgrán, Besançon, Flandes, Normandía, París, *Étampes, Tours Poitiers, Bayonne, Donostia, Portugalete, Santander, Santillana del Mar, San Vicente de la Barquera, Oviedo y Betanzos, desde donde alcanzó Santiago de Compostela, y tras permanecer allí 84 días, hasta el cabo Fisterra.
EL TESTIMONIO
El breve relato de la travesía hasta la villa del Santo Cristo y el cabo es el siguiente: “ Recibí la bendición de Santiago, me puse en camino y llegué a la extremidad del mundo, a la playa de la Santa Virgen, a un edificio que fue construido por la propia mano del apóstol San Pablo y que los francos llaman Santa María de Finisterre. Padecí muchos trabajos y fatigas en este viaje, en el cual topé con gran cantidad de bestias salvajes muy peligrosas. Encontramos él vákner, animal salvaje grande y muy dañino. ¿Cómo, me decían, habéis podido salvaros, cuando compañías de veinte personas no pueden pasar? Fui enseguida al país de Holani cuyos habitantes se alimentan también de pescado y cuya lengua yo en comprendía. Me trataron con la mayor consideración, llevándome de casa en casa y admirándose de que hubiese escapado del vákner”.
De que animal aparentemente grande, solitario y temible está hablando Mártir cuando menciona al vákner, singularizado como el peor de una generación de bestias salvajes y peligrosas que acechaban a los usuarios de esta ruta?
O Vákner é unha besta salvaxe, cunha presenza tan fugaz e enigmática como perigosa e daniña, que moraba nos montes que separaban a meseta do Xallas e a costa de Fisterra. Nas terras que se interpoñen no Camiño Xacobeo dende Santiago de Compostela ata a fin do mundo dos antigos.
O bispo armenio, Mártir de Arzendján, peregrinou dende o mosteiro de Santo Ciriaco de Norkiegh (península de Anatolia, a actual Turquía) onde residía ata Fisterra. Foi el quen deixou constancia da presenza do Vákner nas terras de Dumbría.
Todo comezaba o 29 de outubro de 1489, cando o bispo Mártir inicia a súa peregrinación por gran parte do mundo entón coñecido e que non concluiría ata 1496. O seu periplo lévao por Constantinopla, Venecia, Ancona, Roma, Constanza, Basilea, Frankfurt, Friburgo, Estrasburgo, Colonia, Espira, Aquisgrán, Besaçon, Flandes, Normandía, París, Étampes, Tours Poitiers, Bayonne, Donostia, Portugalete, Santander, Santillana del Mar, San Vicente de la Barquera, Oviedo e Betanzos, dende onde chegou a Santiago de Compostela e, tras permanecer alí 84 días, ata o Cabo Fisterra.
O breve relato da travesía ata a vila do Santo Cristo e ao Cabo Fisterra é o seguinte:
“Recibín a bendición de Santiago, púxenme ao camiño e cheguei á extremidade do mungo, á praia da Santa Virxe, a un edificio que foi construído pola propia man do apóstolo San Pablo e que os francos chaman Santa María de Finisterre.
Padecín moitos traballos e fatigas nesta viaxe, na cal me topei con gran cantidade de bestas salvaxes e perigosas. Atopamos o vákner, animal salvaxe grande e moi daniño. Dicíanme: Cómo puideches salvarte, cando compañías de vinte persoas non puideron pasar?
Fun de seguido ao país de Holani, cuxos habitantes alimentábanse tamén de peixe e cuxa lingua eu non comprendía. Tratáronme coa maior consideración, levándome de casa en casa e admirándose de que puidese ter escapado do vákner.”
De qué animal aparentemente grande, solitario e temible está a falar Mártir cando menciona ao vákner, singularizado como o peor dunha xeración de bestas salvaxes e perigosas que axexaban aos usuarios desta ruta? É todo un misterio!
Pois só nos queda ir na súa procura para descubrilo! Anímaste?
O pasado 23 de xaneiro, os concellos de Dumbría e Vimianzo presentaron no stand de Turespaña, FITUR 2025, o proxecto conxunto miraQvistas.
MiraQVistas pretende promover dous dos mellores miradoiros da Costa da Morte: o miradoiro FURNA DO SAPOen Carnés (Vimianzo) e o miradoiroÉZARO situado no Ézaro (Dumbría).
O miradoiro de Vimianzo é de recente creación, mentres que o do Ézaro é de comezos dos 90 do século pasado, aínda que a súa maior promoción internacional foi acadada grazas a La Vuelta Españade ciclismo, en 2012.
Dous miradoiros situados nas desembocaduras dos maiores ríos da Costa da Morte: o río Grande que desemboca na ría de Camariñas e o río Xallas-Ézaro que desemboca na ría de Cee-Corcubión.
O Concello de Dumbría é a rexión onde se atopa a bifurcación do Camiño de Santiago a Fisterra Muxía.
Este é un concello onde finaliza unha etapa para dar comezo a unha nova, onde hai que repoñer forzas e onde hai que gozar do camiño. Por todo isto, aquí está o listado de establecementos privados de restauración e aloxamento que hai no Concello de Dumbría.
Se o teu camiño remata en Muxía, o Albergue de Peregrinos de Dumbría dispón dunhas modernas instalacións que se complementan co complexo deportivo do Conco, onde poderás gozar de balde da piscina, o ximnasio, a biblioteca, acceso a internet,…
Ao igual que o albergue de peregrinos de Olveiroa, o de Dumbría tamén é de carácter municipal e público polo que o seu custe é inferior ao do ámbito privado, pero no que non se admiten reservas; senón que as prazas cúbrense pororde de chegada dos peregrinos.
Información práctica:
Horario de admisión: de 13:00h a 22:00h
Teléfono: 981 74 40 01
Número de prazas: 24 + 2 (persoas con mobilidade reducida)
Servizos: accesibilidade, calefacción, auga quente, ducha, wc, lavadoiro.
Equipamento: cociña, salón, comedor, terraza, depósito de bicicletas.